Ο Λαογραφικός και Αθλητικός
Όμιλος Ζωδιατών διοργάνωσε χθές Πέμπτη 20/2 εκδήλωση με την ευκαιρία της γιορτής της
τσικνοπέμπτης.
Η εκδήλωση έλαβε μέρος στο οίκημα του Ομίλου Αγ. Ανδρέου Παλλουριώτισσα και σημείωσε μεγάλη
επιτυχία. Ζωδιάτες και φίλοι του Ομίλου, μας τίμησαν με την παρουσία τους. Η εκδήλωση περιλάμβανε μουσική, τραγούδια χορό και κλήρωση με πλούσια δώρα. Πιο κάτω θα βρείτε φωτογραφικό υλικό απο την
εκδήλωση και αφιέρωμα από που προέκυψε αυτό το έθιμο της Τσικνοπέμπτης.
Χορευτικό Συγκρότημα "Νέος Καραβάς"
Μιχαλάκης Λειβαδιώτης
Χάρης
Πέτρος Κασσός
Το έθιμο
της Τσικνοπέμπτης
Είναι η μέρα όπου το ξεφάντωμα είναι έθιμο. Είναι η μέρα
που κάθε Έλληνας απολαμβάνει!Η Τσικνοπέμπτη, είναι ένα ετήσιο έθιμο στην Ελλάδα και στην Κύπρο την περίοδο του καρνάβαλου το οποίο έχει τις ρίζες του βαθιά μέσα στους αιώνες.
Είναι
μια μέρα κατά την οποία όλοι οι Έλληνες τρώνε κρέας. Είναι ημέρα χαράς αλλά και
προετοιμασίας για τους Ελληνορθόδοξους χριστιανούς, καθώς η σαρανταήμερη
περίοδος της Σαρακοστής πριν το Πάσχα πλησιάζει. Την μέρα αυτή επιβάλλεται από
το έθιμο το ψήσιμο κρέατος στα κάρβουνα,συνήθως χοιρινό ή λουκάνικα.
Η τσικνοπέμπτη είναι η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του
Τριωδίου Γιορτάζεται
άλλωστε την Πέμπτη, 11 ημέρες πριν την Καθαρά Δευτέρα. και για την φετινή Αποκριά, την γιορτάζουμε την Πέμπτη 20
Φεβρουαρίου . Οι άνθρωποι προετοιμάζονται για την
μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής και δίνει την ευκαιρία στα νοικοκυριά να
καταναλώσουν με εορταστικό και χαρούμενο τρόπο ό,τι κόκκινο κρέας τους έχει
απομείνει πριν από τη νηστεία της Σαρακοστής!
Η λέξη
“τσικνοπέμπτη” προέρχεται από την λέξη “τσίκνα” (η μυρωδιά του ψημένου κρέατος)
και από την λέξη “Πέμπτη”. Γιορτάζεται άλλωστε την Πέμπτη, 11 ημέρες πριν την Καθαρά
Δευτέρα. Είναι μια μέρα προ- ετοιμασίας για την μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής
πριν από το Πάσχα, μια προετοιμασία που έγκειται στην προσπάθεια να βιώσουμε
τις επερχόμενες ημέρες της Μεγάλης Τεασσαρακοστής.
Οι Αποκριές, διαρκούν 3 βδομάδες. Το καρναβάλι,
προέρχεται από το λατινικό “carnem levare” ή “carnis levamen”, που σημαίνει “διακοπή της βρώσης κρέατος”. Μίας
διακοπής που έρχεται λόγω της Σαρακοστής, η οποία (σου λέει) γίνεται εις
ανάμνηση της σαρανταήμερης νηστείας του Χριστού στην έρημο. Οι τρεις εβδομάδες πριν την αρχή της Σαρακοστής
ονομάζονται Προφωνή ή Προφωνέσιμη,Κρεατινή ή Κρεατοφάγος και Τυρινή ή
Τυροφάγος,στην περίοδο του τριώδιου.
Στο
μέσο της Κρεατινής εβδομάδας βρίσκεται η Τσικνοπέμπτη, κατά την οποία
παραδοσιακά καταναλώνεται
μεγάλη ποσότητα κρέατος, εν είδει προετοιμασίας για τη νηστεία της Σαρακοστής.
Για την ορθόδοξη παράδοση, οι νηστείες της Τετάρτης και της Παρασκευής είναι
σημαντικές, οπότε η Πέμπτη θεωρούνταν η καταλληλότερη μέρα για κραιπάλες.
Η Τσικνοπέμπτη
βρίσκεται στη 2η εβδομάδα της περιόδου που εκκλησιαστικά ονομάζεται Τριώδιο, η
οποία αποτελείται απο τρεις εβδομάδες πριν εισέλθουμε στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή,
δηλαδή την νηστεία πριν από το Πάσχα: την 1η εβδομάδα την λέμε Προφωνή ή
Προφωνέσιμη ή και Απολυτή, την 2η εβδομάδα την λέμε Κρεατινή ή Κρεοφάγος και
την 3η εβδομάδα την λέμε Τυρινή ή Τυροφάγος που πλέον δεν τρώγεται το κρέας
(από εγκράτεια και «φρενάρισμα» των θελημάτων μας), αλλά τρώμε μόνο
γαλακτοκομικά προϊόντα (άμα είναι και βιολογικά, ακόμη
καλύτερα)!!!
Ακόμα
και οι πιο φτωχοί άνθρωποι κάθε περιοχής, πρέπει να ψήσουν κρέας ώστε να
μυρίσει το σπίτι τους και όλοι να ξέρουν ότι γιορτάζουν!
Παλιότερα
στην ελληνική επαρχία οι άνθρωποι μοίραζαν πιατέλες με το τσικνισμένο κρέας σε
όλη την γειτονιά για να στείλουν την μυρωδιά του ψητού σε κάθε άκρη του χωριού.
Κατά
τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας του Τριωδίου, δηλαδή την Απολυτή σταματάει η
συνηθισμένη νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής, ενώ στη δεύτερη εβδομάδα
των «απόκρεω» ίσχυε η νηστεία καιέτσι η Τσικνοπέμπτη αποκτά
ιδιαίτερη σημασία και εθεωρείτο εορτάσιμη ημέρα και το τραπέζι είναι γιορτινό αφού
έρχεται μετά από νηστεία και την επομένη έχουμε πάλι νηστεία, δηλαδή
προετοιμασία για τα επερχόμενα.
Μαζί
με την Τσικνοπέμπτη έχει καθιερωθεί πλέον και η ειδωλολατρική παράδοση του
μασκαρέματος που υποτίθεται ότι διώχνει τα κακά πνεύματα του χειμώνα και βοηθάει
έτσι στην εξασφάλιση μιας επιτυχημένης σοδειάς.
Στις
μέρες μας η Τσικνοπέμπτη θεωρείται η αρχή της αποκριάς. Μέσα στις Αποκριές λοιπόν, η λογική εδώ και αιώνες είναι,
ότι φάμε, ότι πιούμε (και η γνωστή συνέχεια), γιατί έρχεται η Σαρακοστή… Τώρα,
που κολλάει το
αποκριάτικο ντύσιμο; Το μασκάρεμα, είναι κατάλοιπο από τις Διονυσιακές γιορτές,
όπου οι λάτρεις του θεού Διονύσου, μεταμφιέζονταν σε σατύρους ή φορούσαν μάσκες
και ξεχύνονταν στους δρόμους και στις γειτονιές συμπεριφερόμενοι “προκλητικά”
με τολμηρές φράσεις και πράξεις. Ε, και επειδή τους άρεσε αυτό το event, είπαν να το κρατήσουν και με την επικράτηση του
χριστιανισμού.
Ο λόγος
που έχει καθιερωθεί αυτή η γιορτή να γίνεται ημέρα Πέμπτη είναι πως η ορθόδοξη
εκκλησία θεωρεί σημαντικές τις νηστείες της Τετάρτης και της Παρασκευής, οπότε και έγινε επιλογή της ενδιάμεσης ημέρας από την
Τετάρτη και την Παρασκευή, δηλαδή την Πέμπτη.
Επειδή
με τον τρόπο που έχει καθιερωθεί το μαγείρεμα της τσικνοπέμπτης, στα κάρβουνα ή
τηγανισμένο, αναδύεται έντονη τσίκνα-κάπνα, ονομάζεται τσικνοπέμτη.
Εχει
καθιερωθεί να κυριαρχεί το κόκκινο χρώμα την τσικνοπέμπτη, είτε το κρέας είναι
αυτό, είτε το κρασί, για να μας θυμίσει το Πάσχα και την χαρά της Αναστάσεως.
