ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΩΝ ΠΡΟΦΗΤΕΙΩΝ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ’

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ  κ. Κ. ΝΟΥΣΗ, ‘’ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΩΝ ΠΡΟΦΗΤΕΙΩΝ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ’’ , ΣΤΗΝ ‘’ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ’’
Του   Β. Χαραλάμπους
__________________
Σε κείμενο που δημοσιεύτηκε στην ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ (www.pemptousia.gr) που τιτλοφορείται «Το πνεύμα των προφητειών του Οσίου Παϊσίου» (26 Ιαννουαρίου 2015) του θεολόγου – φιλόλογου Κωνσταντίνου Νούση, αναφέρονται τα εξής :  «Τι δηλοί επομένως, ο μύθος, όπως τον είδαμε στην ‘’εθνικιστική’’ πατριδολατρία και τις εσχατολογικές εμμονές του πατρός;  Σημαίνει το αυτονόητο. Είναι ένας άνθρωπος που διατηρεί την ελευθερία και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του, τα οποία σέβεται σε απόλυτο βαθμό ο ίδιος ο Κύριος.  Στα σημεία αυτά μπορεί να εφιλοχωρήσουν ανθρώπινα, άρα και ατελή στοιχεία.  Αυτό το έχουμε δει στα λάθη πολλών Αγίων, τα οποία μπορεί να είναι μικρά, ενδέχεται όμως να είναι και μεγάλα (βλ. τη χαρακτηριστική περίπτωση του Αγίου Αυγουστίνου)».

Όσα επαινετικά κι αν ακολουθούν στο κείμενο αυτό από τον κ. Νούση, δεν αναιρούν τη στάση του αυτή στο θέμα αυτό. Παραθέτομε επίσης την εξής αναφορά του στο κείμενο του : «Η Εκκλησία δεν κατέταξε στο αγιολόγιό της τον γέροντα, προκειμένου να μας επισημάνει ότι τάχα πρέπει να προσδοκάμε μεγάλες εδαφικές ανακατάξεις ή σύντομα το τέλος του κόσμου και τοιουτοτρόπως να εισέλθουμε σε μια κατάσταση διαρκούς ανησυχίας και γενικευμένου άγχους».

«Σε μια κατάσταση διαρκούς ανησυχίας και γενικευμένου άγχους», δυστυχώς ζήσανε όσοι προσμετρούσαν ως ‘’προλεχθέντα’’ τα λεχθέντα του π. Ιωσήφ του Βατοπαιδινού περί λυσσαλέας πληγής στην Κύπρο. Θα μπορούσε η ‘’Πεμπτουσία’’, που τόσο αδιακρίτως προβάλλει τον π. Ιωσήφ του Βατοπαιδινό, να δημοσιεύσει κείμενο σχετικό με τα τόσα διαψευσθέντα ‘’προλεχθέντα’’ του;

Εδώ εκείνα που είπε π. Ιωσήφ του Βατοπαιδινός και δεν συμφωνούν με την Ορθόδοξη διδασκαλία, τα προέβαλαν στην ‘’Πεμπτουσία’’ αδιακρίτως και χωρίς καμιά ανασκευή, και θα προβάλουν κείμενο που να μειώνει έστω και επ’ ελάχιστον την υπερβολική αίγλη του, σε περίοδο μάλιστα ‘’παχέων αγελάδων’’;  Είναι λυπηρή η ευκολία που η ‘’Πεμπτουσία’’ δημοσίευσε το κείμενο αυτό.   Θα μπορούσε η ‘’Πεμπτουσία’’, που τόσο αδιακρίτως προβάλλει τον π. Ιωσήφ του Βατοπαιδινό, να δημοσιεύσει κείμενο σχετικό με τα τόσα διαψευσθέντα ‘’προλεχθέντα’’ του;

Να αναφέρομε όμως ότι και ο Όσιος Παΐσιος μίλησε για καταστροφή της Κύπρου, όμως με τη μεγίστη διαφορά ότι  αυτό έγινε 12 μέρες πριν την Τουρκική εισβολή.  Στο βιβλίο «Γέρων Παΐσιος  1924-1994, Προφητείες του γ. Παϊσίου για Εθνικά Θέματα -Αλεξανδρούπολη 2014 (Επιλογή κειμένων: Ανέστης Μαυροκέφαλος)», αναφέρεται το εξής από τον κ. Τσέτο Χρήστο, ε.α.  Θεσσαλονίκη «Κατάγομαι από το Χιλιομόδι Κορινθίας.  Είμαι απόστρατος αξιωματικός, επισμηναγός στο βαθμό.  Την 8η Ιουλίου 1974 επισκέφτηκα τον Γέροντα Παΐσιο στο κελί του.  Καθίσαμε μαζί αρκετές ώρες, σχεδόν όλο το απόγευμα.  Μιλήσαμε για αρκετά θέματα.  Στο τέλος άρχισε να μου μιλάει για την επικείμενη απόβαση των Τούρκων στην Κύπρο.  Ήταν τόσο σαφής.   Στο τέλος άρχισε να μου μιλάει για την επικείμενη απόβαση των Τούρκων στην Κύπρο.  Ήταν τόσο σαφής.  Έβλεπε τα πράγματα σαν να γινόταν εκείνη τη στιγμή.  Δηλαδή, έβλεπε τα πλοία να πλησιάζουν το λιμάνι της Κερύνειας και την αποβίβαση των τεθωρακισμένων στην παραλία.  Έβλεπε τον Τούρκικο στρατό και τα αυτοκίνητα να προελαύνουν, έβλεπε τα χωριά που κατελάμβαναν οι Τούρκοι, να αδειάζουν.  Έβλεπε τους Τούρκους να σκοτώνουν τους Κυπρίους και να κάνουν διάφορα κακά. Τα διηγόταν με τέτοιο τρόπο, σαν να ήταν παρών.  Μου έκανε τρομερή εντύπωση.  Όταν είδε ότι γινόταν πάλη σώμα με σώμα με τους Κυπρίους, όταν χύθηκε το πρώτο αίμα, ο Γέροντας σήκωσε τα χέρια στον ουρανό και με δάκρυα στα μάτια είπε ‘’Κύριε ελέησον, Κύριε ελέησον, Κύριε ελέησον’’».

Ένας επιπρόσθετος λόγος που μας αναγκάζει να γράψομε είναι το γεγονόςότι την περίοδο εκείνη που ο π. Ιωσήφ του Βατοπαιδινός, μας τρομακρατούσε περί  ‘’λυσσαλέας πληγής’’ στην Κύπρο, ο  Όσιος Παΐσιος έλεγε παρηγορητικά αυτό που έλεγε για τον κομμουνισμό, ότι «οι Τούρκοι τα κόλυβα τα’ χουν τυλιγμένα στο ζωνάρι τους, λίγο να κουνηθούν θα πέσουνε».

«Σε μια κατάσταση διαρκούς ανησυχίας και γενικευμένου άγχους», που τόνισε ο κ. Νούσης, δυστυχώς ζήσανε όσοι προσμετρούσαν ως ‘’προλεχθέντα’’ τα λεχθέντα του π. Ιωσήφ του Βατοπαιδινού περί λυσσαλέας πληγής στην Κύπρο και όχι όσοι άκουαν τον Όσιο Παΐσιο.  Όση κι αν ήταν η ευκολία των αρμοδίων στην ‘’Πεμπτουσία’’ να δημοσιέυσουν ένα τέτοιο κείμενο για τον Όσιο Παΐσιο, η δυσκολία για δημοσίευση κειμένου για τα διαψευσθέντα  ‘’προλεχθέντα’’ του π. Ιωσήφ του Βατοπαιδινού είναι πολλαπλάσια, σε περίοδο μάλιστα ‘’παχαίων αγελάδων’’.  Τα λεχθέντα από τον Όσιο Παΐσιο, σχετικά με την Κύπρο, μετά την Τουρκική εισβολή, ήταν λόγοι παρακλήσεως κατά το του Αποστόλου Παύλου «ο δε προφητεύων ανθρώποις λαλεί οικοδομήν και παράκκλησιν και παραμυθίαν» Α΄Κορ. 14,3.

Εφημερίδα "Ζωδιάτικα Νέα" τεύχος Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου

Διαβάστε στην Εφημερίδα "Ζωδιάτικα Νέα" τεύχος Σεπτέμβριου-Οκτώβριου που κυκλοφορεί:

• "Σμύρνη -Φως εξ Ανατολών"-της Αγνής Αναστασίου
• "Η πανήγυρις της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού στην σκλαβωμένη Ζώδια"-Του Βασίλη Χαραλάμπους 
• "Το Τούρκικο Μιλέττι" του Ανδρέα Χατζηβασιλείου Αντιπρόεδρου της Παγκοινοτικής Κοίνησης Ζώδια
• "Η γωνιά της νοικοκυράς" της Στέλλας Μαλλούπα
• "Κομπολόι-Ένας πιστός σύντροφος σε στιγμές χαράς και λύπης" Έρευνα/Παρουσίαση Πάμπος Κρασιάς.
• "Μανιτάρι" Έρευνα/Επιμέλεια Κυριάκος Ανδρέου
• "Το επικό στοιχείο στην ποίηση του Βασίλη Μιχαηλίδη"-Δρ. Κλείτος Ιωαννίδης 
• "Η Ολυμπία του μύθου και της ιστορίας"-Δρ. Κλεάνθη Παλαιολόγου 
• "Η Ζωδιάτικη Γή"-του Χρίστου Χριστοδούλου 
• "Τρόμος στην Τουρκία: Η ανακάλυψη της Ιεράς Μονής της Αγίας Σκέπγς φοβίζει τους Τούρκους" 
• "Ξηροί καρποί: μια δυναμογόνος πηγή υγείας, αμύγδαλα, καρύδια, συστίκαι, φουντούκια, κουκουνάρι"-του Ανδρέα Τοούλα Φαρμακοποιός-Πρόεδρος της Λαογραφικου και Αθλητικού Ομίλου Ζωδιατών
• "Πικραμύγδαλα και κουκούτσια απο χρυσόμηλα: κορυφαίες αντικαρκινικές τροφές"-του Ανδρέα Τοούλα Φαρμακοποιός-Πρόεδρος της Λαογραφικου και Αθλητικού Ομίλου Ζωδιατών
• "Τουρκική Πολιτική: Δυσοίωνο μέλλον για την Άγκυρα προβλέπει το CFR-Γιατί οι Τούρκοι οσοπεδώνουν τις πόλεις της Νοτιοανατολικής Τουρκίας"- του Θεόφραστου Ανδρεόπουλου
• και άλλα θέματα 

Η εφημερίδα "Ζωδιάτικα Νέα" είναι εκφραστικό όργανο του Λαογραφικού και Αθλητικού Ομίλου Ζωδιατών και εκδίδεται διμηνιαία. Για εγγραφή ως συνδρομητές Κύπρο ή εξωτερικό επικοινωνήστε με το τηλ:99993592 ή στο email zodhia@gmail.com 

ΕΤΗΣΙΟΣ ΧΟΡΟΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΖΩΔΙΑΤΩΝ

Ο Λαογραφικός και Αθλητικός Όμιλος Ζωδιατών σας προσκαλεί στον ετήσιο χορό του Ομίλου που θα γίνει την Παρασκεύη 2 Δεκεμβρίου 2016 και ώρα 20:30 στο κέντρο "Καλαμίές" στο Καϊμακλί. 

Είσοδος με φαγητό και απεριόριστο κυπριακό ποτό €20,00. 

Ο Λαογραφικός Όμιλος Ζωδιατών συνεχίζει την παράδοση και συνεισφορά στο τόπο μας με την δημιουργία του "Ύμνου της Ζώδιας" που θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην εκδήλωση. 

Ο  "Υμνος της Ζώδιας" είναι ποιήμα που έχει γραφτεί για την Ζώδια και έχει μελωποιηθεί μετά απο πρωτοβουλία χωριανών μας. 

Επίσης θα υπάρχει έκθεση φωτογραφιών απο την κατεχόμενη μας Ζώδια. 

Για κρατήσεις στα τηλ. 99993592 και 99671310. 

http://omiloszodeiaton.org/

YΠEPKOMMATIKH EIPHNIKH EKΔHΛΩΣH ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 18/11/2016 ΩΡΑ 18:00

MOPΦITEΣ, MOPΦITIΣΣEΣ KAI KATOIKOI TΩN KATEXOMENΩN XΩPIΩN MAΣ, BIΩNOYME TIΣ ΠIO KPIΣIMEΣ ΩPEΣ OΣON AΦOPA THN EΠIΣTPOΦH TOY MOPΦITIKOY KAMΠOY ΣTOYΣ NOMIMOYΣ IΔIOKTHTEΣ TOY MEΣA AΠO MIA ΠIΘANH ΛYΣH. 

ΔYΣTYXΩΣ OI T/K EMMENOYN ΣTHN ΘEΣH TOYΣ ΓIA TH MH EΠIΣTPOΦH THΣ MOPΦOY ΓIATI TAXATEΣ ΔEN YΠAPXEI ENΔIAΦEPON ΓIA EΠIΣTPOΦH AΠO MEPOYΣ MAΣ! ΓI' AYTO ΠPOΓPAMMATIZETAI MIA YΠEPKOMMATIKH EIPHNIKH EKΔHΛΩΣH ME THN ΠAPOYΣIA TΩN OPΓANΩMENΩN ΣYNOΛΩN THΣ MOPΦOY KAI TΩN ΓYPΩ XΩPIΩN EΞΩ AΠO TO ΠPOEΔPIKO MEΓAPO THN ΠAPAΣKEYH ΣTIΣ 6MM., ΓIA NA KANOYME ΞANA ΞEKAΘAPH TH ΘEΣH MAΣ, OTI H EΠIΣTPOΦH THΣ MOPΦOY KAI TΩN XΩPIΩN THΣ EINAI AΔIAΠPAΓMATEYTH. ΛOΓΩ THΣ KPIΣIMOTHTAΣ TΩN ΣTIΓMΩN, ΣAΣ KAΛOYME OΛOYΣ NA ΠAPEYPEΘEITE ΣTHN EKΔHΛΩΣH ΓIA NA ΣTHPIΞETE TA OPΓANΩMENA ΣYNOΛA THΣ MOPΦOY KAI TΩN XΩPIΩN TOY MOPΦITIKOY KAMΠOY

Φωτογραφία Αρχείου: Άγγλοι φρουτέμποροι σε πορτοκαλεόνα

Αρχείο Γ.Τ.Π.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΤΗΣΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΖΩΔΙΑΤΩΝ

Καλούνται τα μέλη του ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΖΩΔΙΑΤΩΝ στην Ετήσια Γενική Συνέλευση του Ομίλου που θα γίνει τη Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2016 και ώρα 11:00 π.μ. στο οίκημα του Ομίλου, στην Οδό Αγίου Ανδρέου 19, Τ.Τ. 1040 Παλλουριώτισσα, Λευκωσία. 

ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΞΗ 

1. Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου 
2. Έκθεση των Ελεγκτών Horwarth DSP Limited 
3. Έγκριση των οικονομικών καταστάσεων για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2015
4. Επαναδιορισμός των Ελεγκτών Horwarth DSP Limited και εξουσιοδότηση του Διοικητικού Συμβουλίου για καθορισμό της αμοιβής τους 
5. Άλλα θέματα που θα μπορούν να συζητηθούν σε γενική συνελέυση

Μετά το πέρας της Συνέλευσης θα ακολουθήσει δεξίωση. 

Για πληροφόριες στα τηλέφωνα:

Δημήτρης Κάττος: 99671310  

Ανδρέας Τοούλας: 99993592 

Λεωφ. Αγ. Ανδρέου 19

Παλλουριώτισσα Τ.Τ.1040

Τ.Θ. 29185, Τ.Τ. 1622 Λευκωσία

Τηλ. εποικοινωνίας: 99993592

secretary@omiloszodeiaton.org 

www.omiloszodeiaton.org 

Το έμβλημα του Μουκτάρη της Ζώδιας

Μετά το πέρασμα των Φράγκων και των Βενετών ακολούθησε η περίοδος της Τουρκοκρατίας (1571-1878) που τερματίστηκε στις 12 Ιουλίου 1878, μετά την παρακμή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και μετά την υπογραφή της μυστικής αμυντικής συμφωνίας μεταξύ της Αγγλίας και της Τουρκίας, στα παρασκήνια του Συνεδρίου του Βερολίνου. Από την ίδια στιγμή ξεκινά για την Κύπρο μια άλλη περίοδος, αυτή της Αγγλοκρατίας, η οποία διάρκεσε μέχρι το 1960, οπότε και η Κύπρος μετά τον ένοπλο αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. ανακηρύχθηκε πλέον σε Ανεξάρτητη Δημοκρατία, με βάση τις συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου.

Οι Οθωμανοί παραχώρησαν προνόμια στους Κυπρίους  (κατάργηση δουλοπαροικίας, αναγνώριση της Εκκλησίας ως θεσμού που ασκεί θρησκευτική και πολιτική εξουσία, παροχή δικαιώματος ιδιοκτησίας κ.ά.). Σταδιακά η κατάσταση εκτραχύνεται και εξελίσσεται σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο για τον ελληνισμό της Κύπρου εξαιτίας των αυθαιρεσιών των τοπικών διοικητών (τυράννων όπως του Τζηλ Οσμάν), βαριών φορολογιών (χαράτσι, φόρος της δεκάτης κτλ.), ανταρσιών αρκετών διοικητών όπως το κίνημα του Μεχμέτ αγά Βογιατζίογλου.κ.α.

Από τα πρώτα χρόνια της περιόδου υιοθετήθηκε στην Κύπρο ένας σημαντικός θεσμός, αυτός του δραγομάνου (διερμηνέας), ο οποίος εγκαταλείφθηκε μετά το 1821, εξαιτίας της έκρηξης της Ελληνικής Επανάστασης και των όσων ακολούθησαν. Ο πιο γνωστός δραγομάνος ήταν ο Χατζηγεωργάκης Κορνέσιος. 

Η Χωρητική Αρχή ήταν μορφή τοπικής αυτοδιοίκησης που εφαρμόστηκε στα χωριά της Κύπρου από την Τουρκοκρατία μέχρι το 1999 που καταργήθηκε . Ήταν η κατώτερη μορφή αυτοδιοίκησης στην Κύπρο. 

Τα Γεροντικά Συμβούλια ήταν ο θεσμός της τοπικής Αυτοδιοίκησης, που αφορούσε τις Κοινότητες. Πρόεδρος των Ελληνικών Συμβουλίων ήταν ο Πρωτόγερος και των Τουρκικών ο Μουχτάρης.

Η τοπική αυτοδιοίκηση είχε από τα χρόνια της τουρκοκρατίας ακόμα έναν ανεξάρτητο και έντονα τοπικό χαρακτήρα. Το βασικό όργανο αυτοδιοίκησης ήταν η Μουχταροδημογεροντία που αποτελούνταν κατά κύριο λόγο από Έλληνες της Κύπρου που είχαν μια σημαίνουσα θέση στην οικονομική κυρίως ζωή της τοπικής κοινωνίας. H διοίκηση της κοινότητας είχε ανατεθεί στη μουχταροδημογεροντία που είχε εκτελεστική και δικαστική εξουσία.

Η μουχταροδημογεροντία εκλεγόταν αποτελούνταν από τον μουχτάρη (πρόεδρος της κοινότητας) και από τους δημογέροντες (αζάδες). Η εκλογή του μουχτάρη γινόταν σε καφενείο ή στην αίθουσα του σχολείου με προφορικές προτιμήσεις κάθε εκλογέα χωρίς γραπτές ψήφους. 

Η αρχή αποτελούνταν από τον μουχτάρη (κοινοτάρχη), που ήταν και ο πρόεδρος της, και από τους αζάδες (συμβούλους) που ήταν τα μέλη της με κυμαινόμενο αριθμό ανάλογα τους κατοίκους του χωριού το κατώτερο όριο ήταν τέσσερα μέλη. Η ετυμολογία της λέξης  μουχτάρης, προέρχεται από το τούρκικη λέξη μουχταρ (muhtar = αιρετός, “προεστό'' δημοτικός ή κοινοτικός υπάλληλος).

Από τον “Μουχτάρη” στον “Πρόεδρο του Κοινοτικού Συμβουλίου”. 

Στην Κύπρο, ο κοινοτάρχης ονομαζόταν επίσημα μουχτάρης έως το 1930 και αυτή η ονομασία έχει άτυπα παραμείνει. Ο “Μουχτάρης” διορίζετο από τους Οθωμανούς (Τούρκους) σε κάθε κοινότητα άτομο χωρίς εγκληματικό παρελθόν και συνήθως άτομο με μεγάλη κινητή ή ακίνητη περιουσία. Ευθύνη του ήταν να τηρεί τον νόμο και την τάξη στο χωριό, να μαζεύει ορισμένους φόρους και να καλεί την αστυνομία, όταν αυτό ήταν αναγκαίο. Το σπίτι του ήταν το “ξενοδοχείο'' όλων των κυβερνητικών υπαλλήλων που επισκέπτοντο το χωριό, καθώς επίσης και ο χώρος ανάπαυσης των αλόγων τους.

Πολλά από αυτά τα άτομα διετέλεσαν για δεκαετίες “Μουχτάρηδες'', αν επιτελούσαν κανονικά τα καθήκοντά τους. Η πολιτική αυτή συνεχίστηκε και μετά την Ανεξαρτησία της Κύπρου, μέχρι το 1982 που ο “Μουχτάρης'' ή «Πρόεδρος της Χωριτικής Αρχής» όπως ονομάστηκε, εκλέγεται από τους κατοίκους, κάθε πέντε χρόνια.

Τώρα έχει ονομασθεί “Πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου'' ενώ οι “Αζάδες'' – βοηθοί του Μουχτάρη – έγιναν “Μέλη του Κοινοτικού Συμβουλίου''.

Οι βασικές αρμοδιότητες της αρχής ήταν η τήρηση της τάξης, η είσπραξη φόρων, έκδοση πιστοποιητικών , να ειδοποιήσει την αστυνομία , η έκδοση αδειών για κοινωφελή έργα, ανάμεσα στα καθήκοντα τους ήταν και η τήρηση ληξιαρχείου. Ο Μουχτάρης ήταν η εξέχουσα προσωπικότητα του χωριού, φιλοξενούσε στο σπίτι όλους τους επίσημους που επισκέπτονταν το χωριό. Μαζί με τον παπά θεωρούνταν οι ανώτατοι άρχοντες. 

Επί τουρκοκρατίας στην αρχή διοριζόταν συνήθως κάποιος με μεγάλη περιουσία και άτομο που δεν είχε διαπράξει κάποιας μορφή έγκλημα.  Στην συνέχεια επι αγγλοκρατίας 1871-1955 ο θεσμός του Μουκτάρη συνεχίστηκε.  Ο διορισμός συνεχίστηκε μέχρι το 1979 που διεξάχθηκαν οι πρώτες εκλογές για τα μέλη της αρχής και τον πρόεδρο. Από το 1979 η χωρητική αρχή εκλεγόταν για πέντε χρόνια και το 1999 αντικαταστάθηκε από το Κοινοτικά Συμβούλια.

Στην οθωμανική αυτοδιοίκηση, ο μουχτάρης ήταν αιρετός αξιωματούχος με του κοινοτάρχη, του προέδρου της κοινότητας. Στα μέρη με μεικτό πληθυσμό, η κάθε εθνοθρησκευτική ομάδα (μιλέτι) μπορούσε να εκλέγει δικό της μουχτάρη.

Ο μουχτάρης ήταν η αρχή του χωριού, σύνδεσμος με την κεντρική διοίκηση. 

Στις μέρες ο ρόλος του Μουκτάρη είναι τυπικός και εθιμικός καθότι αρκετά χωριά έχουν αναπτυχθεί ή έχουν ενσωματωθεί με Δήμους αλλά χωρίς κάποιο διοικητικό αξίωμα.

Υπάρχουν όμως και λογοπαίγνια με την χρήσης της λέξης μουχτάρης όταν θέλει κάποιος να πει για ένα πολιτικό ότι δεν είναι ικανός “ούτε για μουχτάρης εν κάμνει” ή για τα “μούχτι των μουχτάρηδων” σε αναφορά σε δωρεάν και άλλα ωφελήματα των κοινοταρχών. 

Στην φωτογραφία βλέπουμε την πινακίδα του γραφείου του Μουχτάρη με το χαρακτηριστικό έμβλημα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, την λέξη mukhtar και τα αρχικά G.R. (George Rex) Rex=Βασιλιάς στα λατινικά και που υποδηλώνει την περίοδο της ηγεμονίας του Βασιλιά Γεώργιου V- GEORGIVS V DEI GRA: REX ET IND: IMP. Μέχρι το 1938 τα νομίσματα της εποχής έφεραν την κεφαλή του Γεώργιου του 5ου (King George V) και από το 1934 του Γεώργιου του 6ου (King George VI). Συνήθως της εποχής του Γεώργιου του 6ου έφερναν το χαρακτηριστικό VI.

Όπως θα δείτε και πιο κάτω το συγκεκριμένο έμβλημα άνηκε στον μουχτάρη Τοουλή Ζαντή της Πάνω Ζώδιας  αφού το όνομα του είναι ανάγλυφο. Εικάζετε ότι ήταν μουχτάρης κατά την Βασιλεία του Γεώργιου του 5ου, γύρω στο 1910. Προηγήθηκαν ο Χατζιηχαράλαμπος Πιτσιλλί (1898-1903), ο Χαράλαμπος Κτωρί 1903-1908 και Χατζιήπροκόπη χατζιήγιωρκή (1905).

Το έμβλημα παραδίδετουν από μουχτάρη σε μουχτάρη και τοποθετήτουν στην εξωτερική πλευρά της θύρας του γραφείου του.

Το έμβλημα αυτό βρέθηκε από τον Γιώργο Τοούλα και θα είναι ένα από τα εκθέματα, θεματικής έκθεσης που προγραμματίζει ο Όμιλος μας με θέμα την Κύπρο, όπου θα εκθέσουμε διάφορα αντικείμενα και φωτογραφίες από τα παλιά.

35η ΠΟΡΕΙΑ ΜΟΡΦΟΥ: 11 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2015

Εδώ και 41 χρόνια δοκιμάζεται η πατρίδα μας και ακόμα σηκώνει τον σταυρό της κατοχής και του διαχωρισμού. Και αυτή η χρονιά μας βρίσκει ακόμα πρόσφυγες, να σηκώνουμε τον πόνο του ξεριζωμού αλλά και να κρατούμε μέσα μας τη βαθιά ελπίδα πως ο νοητός ήλιος της δικαιοσύνης δεν θα λησμονήσει τη χώρα μας.

Όλοι μας λοιπόν  προσβλέπουμε σ’ ένα αύριο ειρηνικό, σε μια λύση όπου όλοι μαζί, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, θα μπορέσουμε να συνυπάρξουμε σε μια ενωμένη Κύπρο, χωρίς κατοχή και ξένα στρατεύματα.

Προκειμένου να ανανεώσουμε τη δέσμευσή μας για το ειρηνικό αυτό αύριο του τόπου μας, σας καλούμε να παρευρεθείτε την Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 στον Ιερό Ναό Αγίου Αυξιβίου στον Αστρομερίτη, στην αντικατοχική πορεία που διοργανώνεται όπως κάθε χρόνο από το Δήμο Μόρφου, σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Μόρφου. Η παρουσία μας εκεί ας είναι ένα μήνυμα ότι η Κύπρος δεν θέλει την κατοχή και τη διαίρεση του λαού της.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΠΕΤΤΕΜΕΡΙΔΗ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΤΣΑΛΙΔΗ ΣΤΑ ΚΑΝΝΑΑΒΙΑ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΠΕΤΤΕΜΕΡΙΔΗ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΤΣΑΛΙΔΗ ΣΤΑ ΚΑΝΝΑΑΒΙΑ 

ΚΥΡΙΑΚΗ 2 ΟΚΤΩΜΒΡΙΟΥ 2016

Εφημερίδα "Ζωδιάτικα Νέα" έκδοση Ιούλιος-Αύγουστος

Διαβάστε στην εφημερίδα "Ζωδιάτικα Νέα" που κυκλοφορεί (τεύχος Ιούλιος-Αύγουστος)

• Πρώτη συμμετοχή της Κύπρου στο Συμβούλιο του CERN-Πάνου Ράζη καθηγητή  Πανεπιστημίου Κύπρου και Επιστημονικού Εκπροσώπου της Κύπρου στο CERN
• Τα κρυμμένα προφητικά σύμβολα στην Αγία Σοφία
• Πορεία Μνήμης Ισαάκ Σολωμού-άρθρο του Χάρη Τοούλα 
• Το επικό στοιχείο στην ποίηση του Βασίλη Μιχαηλίδη-του Δρ. Κλέιτου Ιωαννίδη 
• Τα 10 πιο θανατηφόρα ψάρια στην Κύπρο-έρευνα/επιμέλεια Κυριάκος Ανδρέου
• Πλάτων, ο φιλόσοφος των φιλοσόφων-του Σπύρου Λυμπουρή, Πολιτκού Μηχανικού 
• Οι Υδρογονάθρακες στην Κύπρο-Σόλων Κασίνης Βουλευτής Λευκωσίας 
• Το έμβλημα του Μουκτάρη της Πάνω Ζώδιας-του Χρίστου Χριστοδούλου
• Ιάκωβος Πατάτσος-Βασίλη Χαραλάμπους

Διαβάστε επίσης:

• Συνταγές μαγειρικής της Στέλλας Μαλούππα 
• Ο Γεώργιος Πρωτοπαπάς και η γυναίκα του Ειρήνη απο την Κάτω Ζώδια
• Στιγμιότυπα απο την Εκδήλωση του Λαογραφικού Ομίλου Ζωδιατών
• Κυπριακή διάλεκτος, η μοναδική ζωντανή ελληνική διάλεκτος
• Αφιέρωμα Κλέανθης Παλαιολόγος 
• Μικρά φυσικά και πρακτικά μυστικά 
• Φύσης-Γλυστιρίδα-άντρακλα ως θεραπευτικό φυτό 
• Η λειτουργία του ιδρύματος Μέτικαλέρτ στην Κύπρο 

Η εφημερίδα Ζωδιάτικα Νέα είναι εκφραστικό όργανο του Αθλητικού και Λαογραφικού Ομίλου Ζωδιατών. Μια αξιόλογη δουλειά που εκδίδεται διμηνιαία και περιέχει συγγράμματα, άρθρα και αφιερώματα απο επιστημονικούς συνεργάτες.

Για εγγραφή ως συνδρομήτες επικοινωνήστε:

Τηλ: 99 993592 

email: zodhia@gmail.com 

Τ.Θ. 29185, 1622 Λευκωσία 

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΜΕΤΙΚΑΛΕΡΤ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ

Του Κώστα Χατζηγιάννη
Γενικού Διευθυντή του Ιδρύματος ΜέτικΑλέρτ Κύπρου 

Συνεχείς στόχοι του ΜέτικΑλέρτ και των πολλών εθελοντών είναι η δραστηριοποίηση όλων μας για να αυξήσουμε, με την επιδιωκόμενη ευαισθητοποίηση του κοινού, ακόμη περισσότερο τις υπηρεσίες μας προς του συνανθρώπους μας και την προστασία που προσφέρει η μεταλλική ταυτότητα του ΜέτικΑλέρτ προς τις 16 χιλιάδες μέλη που έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας ή αλλεργία ή είναι εθελοντές δότες οργάνων.

Συμπληρώνονται φέτος 41 χρόνια γόνιμης σταδιοδρομίας του Ιδρύματος ΜέτικΑλέρτ Κύπρου και συνοψίζοντας το τι έχει πετύχει το μη κερδοσκοπικό αυτό Ίδρυμα, αξίζει τον κόπο να υπογραμμισθούν οι τρόποι λειτουργίας, οι μέθοδοι κα οι λόγοι που βοήθησαν και συνέβαλαν στην επιτυχία του.

Το πρόγραμμα ΜέτικΑλέρτ, με πρωτοβουλία του μ.Τάκη Γεωργίου, τότε Κυβερνήτη του Θέματος 117, άρχισε τη λειτουργία του στην Κύπρο το 1975 ως μια συνεχής δραστηριότητα των λεσχών Λάιονς της Κύπρου.  Αυτό έγινε μετά που διαπιστώθηκε ότι χρειαζόταν και στον τόπο μας το εξαίρετο αυτό μέσο αποκάλυψης, σε ώρα ανάγκης, ιατρικών προβλημάτων, αλλεργιών κλπ., που αν δεν γνωστοποιηθούν έγκαιρα στο γιατρό ή το προσωπικό ενός νοσοκομείου ή κλινικής μπορεί να υπάρξουν σοβαρές εξελίξεις στην υγεία ενός ατόμου, χωρίς να αποκλείεται και ο κίνδυνος θανάτου.  Η μεταλλική ταυτότητα ΜέτικΑλέρτ στο χέρι ή στο λαιμό ενός τραυματία ή ασθενούς θα αποκαλύψει στο γιατρό τυχόν πρόβλημα υγείας ή αλλεργίας και έτσι αποφεύγονται δυσάρεστες περιπτώσεις προβλημάτων ιατρικής φύσεως που το ΜέτικΑλέρτ προστατεύει με τη μεταλλική του ταυτότητα.  Αν τα προβλήματα αυτά δεν υπήρχε τρόπος να αποκαλυφθούν σε μια ώρα ανάγκης, οι συνέπειες μπορεί να ήσαν σοβαρές φτάνοντας και μέχρι τον κίνδυνο για την ίδια τη ζωή.  Ανάμεσα στα προβλήματα που έχουν καλυφθεί από το ΜέτικΑλέρτ είναι σε αδρές γραμμές, τα ακόλουθα:

• Αλλεργίες στην πενικιλίνη, σουλφοναμίδες, ασπιρίνη, κεντρίσματα εντόμων, τετρακυκλίνες και άλλα φαρμακευτικά κατασκευάσματα.

• Περιπτώσεις διαβήτη που εξαρτάται ή όχι από την ινσουλίνη.

• Άτομα με βηματοδότη ή που έχουν υποβληθεί σε εγχείριση ανοικτής καρδιάς ή άτομα με άσθμα, έλκος, προβλήματα νεφρών, επιληψία, γλαύκωμα, θαλασσαιμία, ψευδοχοληνεστέραση, όσοι φοράνε φακούς επαφής.

• Άτομα που υποφέρουν από κλειστοφοβία ή την ασθένεια «Alzheimer», τυφλοί, κωφάλαλοι και πολλά άλλα ιατρικά προβλήματα και εθελοντές δότες οργάνων σώματος.

Ανάμεσα στα 8 εκατομμύρια μέλη σε διάφορες χώρες του κόσμου, υπάρχουν και πάνω από 16 χιλιάδες άτομα στην Κύπρο που προστατεύονται με την μεταλλική ταυτότητα του ΜέτικΑλέρτ γιατί εμπιστεύθηκαν το πρόγραμμα του και απέκτησαν την ταυτότητα του.  Αναμφίβολα το πρόγραμμα μας στα 41 χρόνια λειτουργίας του κάνει διαρκώς βήματα προς τα εμπρός και αυξάνει τα άτομα που το εμπιστεύονται και κτίζει γερά θεμέλια που του επιτρέπουν να κάνει νέες προεκτάσεις και βελτιώσεις στην όλη δομή και τρόπους λειτουργίας και οργανωτικής επάρκειας του.

Όπως είναι γνωστό το Ίδρυμα ΜέτικΑλέρτ είναι ένα Ίδρυμα που δεν αποβλέπει στο κέρδος και λειτουργεί με τη βοήθεια και συμπαράσταση εθελοντών που προέρχονται από διάφορες οργανώσεις και υπηρεσίες που συνειδητοποίησαν τη χρησιμότητα και το ρόλο του ΜέτικΑλέρτ.  Οι λέσχες Λάιονς της Κύπρου υιοθέτησαν το πρόγραμμα ως μια διαρκή δραστηριότητα τους, το Υπουργείο Υγείας το έθεσε υπό την αιγίδα του, ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος παρέχει την αμέριστη συνεργασία του, ο Παγκύπριος Φαρμακευτικός Σύλλογος κινητοποιήθηκε για να προσφέρει τη βοήθεια του, η Πυροσβεστική Υπηρεσία, το Τμήμα Τροχαίας της Αστυνομίας, ο Παγκύπριος Διαβητικός Σύνδεσμος, ο Αντιρευματικός Σύνδεσμος και πολλές άλλες οργανώσεις και σώματα συστρατεύτηκαν για να προωθηθεί το ΜέτικΑλέρτ και να αυξήσει την προστασία που προσφέρει σε συνεχώς περισσότερους συνανθρώπους μας.

Έτσι το ΜέτικΑλέρτ έφτασε σήμερα στα ψηλά αυτά επίπεδα χάρις στη βοήθεια και συμπαράσταση των εθελοντών, μελών του Συμβουλίου Διαχειριστών του Ιδρύματος που είναι εκπρόσωποι διαφόρων Υπηρεσιών ή Οργανώσεων και των Λεσχών Λάιονς της Κύπρου.

Οι υπηρεσίες όλων μας ως εθελοντών στο αγαθοεργό έργο του ΜέτικΑλέρτ είναι πάντοτε ευπρόσδεκτες γιατί ο καθένας από οποιαδήποτε έπαλξη μπορεί να προσφέρει βοήθεια και συμπαράσταση στο έργο του Ιδρύματος για να αυξήσει τις υπηρεσίες του στο κοινωνικό σύνολο.  Ο ρόλος και η συμβολή των εθελοντών αξιοποιούνται ποικιλότροπα όπως:-

• Δραστηριοποίηση για ευαισθητοποίηση του κοινού για την ωφελιμότητα της μεταλλικής ταυτότητας του ΜέτικΑλέρτ.

• Προσφορά εθελοντικής εργασίας στα κατά τόπους επαρχιακά γραφεία του Ιδρύματος – Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος και Παραλίμνι.

• Διανομή κατατοπιστικών φυλλαδίων και αιτήσεων εγγραφής κυρίως σε νοσοκομεία, κλινικές, ιατρεία, φαρμακεία κλπ.

• Οργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων για ενημέρωση του κοινού για τους σκοπούς του Ιδρύματος.

• Οργάνωση δραστηριοτήτων/εκδηλώσεων για είσπραξη λεφτών για τους σκοπούς του Ιδρύματος.

• Στελέχωση κλιμακίων σε νοσοκομεία και κλινικές για βοήθεια ασθενών στη συμπλήρωση εντύπων εγγραφής του ΜέτικΑλέρτ.

• Εκστρατείες διαφώτισης του κοινού με αφορμή διάφορα γεγονότα π.χ. Συνέδρια, Εβδομάδα ΜέτικΑλέρτ κτλ.

Πρέπει να σημειωθεί επίσης η δωρεάν παροχή υπηρεσίας 24ωρης τηλεφωνικής πληροφόρησης που εθελοντικά προσφέρει η Εταιρεία «G4S» και την οποία ευχαριστούμε ιδιαίτερα.

Πρέπει να αναφερθεί ότι το ΜέτικΑλέρτ έχει τη δική του ιστοσελίδα στο διαδύκτιο (www.medicalertcyprus.com), και ηλεκτρον. αλληλογραφία (medicalert@cytanet.com.cy).  Περισσότερες πληροφορίες μπορούν να δοθούν παράλληλα από το τηλέφωνο του Γραφείου του Ιδρύματος 22 31 51 13.

Το Ίδρυμα μας εκτιμά την προσφορά των εθελοντών και φίλων και επιβραβεύει τα άτομα που επιδεικνύουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους σκοπούς του ΜέτικΑλέρτ με την πλακέτα του «Εθελοντή της Χρονιάς» και την πλακέτα του «Φίλου του ΜέτικΑλέρτ» και τις Λέσχες Λάιονς που δραστηριοποιούνται για εγγραφή μελών στο ΜέτικΑλέρτ.

Ο Εθελοντισμός, προϋποθέτει ανθρωπιά και αγάπη τα οποία οι Λάιονς ως εθελοντές διαθέτουν και έτσι συμβάλλουν στην προσφορά του ΜέτικΑλέρτ στους συνανθρώπους μας που χρειάζονται την προστατευτική του ταυτότητα.  Όλοι λοιπόν μπορούμε συλλογικά να προσφέρουμε υπηρεσίες και να δυναμώσουμε ακόμη περισσότερο το Ίδρυμα ΜέτικΑλέρτ για να μπορέσει να αυξήσει ακόμη περισσότερο τις υπηρεσίες του προς τους πάσχοντες συνανθρώπους μας.

Αύγουστος, 2016

ΙΣΤΙΟΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ MEDICALERT CYPRUS

Ασίλ Ναδίρ: Μέρος II

Σε παλιότερο άρθρο στο ιστολόγιο μας είχαμε κάνει αναφορά για τον Ασίλ Ναδίρ και την εκμετάλλευση των περιουσιών της Ζωδιάτικης γής για εξαγωγές εσπεριδοειδών. Μετά την φυγή του απο την Αγγλία και το ρεσιτάλ μετάθεσης του για εκδίκαση στην Τουρκία και σταδιακά την απελευθέρωση του στο ψευδροκρατός. Είχαμε επίσης σημειώσει ότι δεν θα αργήσει την ενασχόληση με τα κοινά. Δεν άργησε λοιπόν το επιχειρηματικό του μπάσιμο στις επιχειρήσεις και ανάλαβε την διαχείριση του αεροδρομίου του Λευκονοίκου. Βλέπετε για όσους υπολογίζουν για λύση λογαριάζουν χωρίς τον μελλοντικό 'πρόεδρο' καθώς οι Τ/Κ και ειδικά οι έποικοι βλέπουν τον Ασίλ ως το επόμενο 'Πρόεδρο' τους.

Τη διαχείριση του παράνομου στρατιωτικού αεροδρομίου στο κατεχόμενο Λευκόνοικο ανέλαβε ο Τουρκοκύπριος επιχειρηματίας Ασίλ Ναδίρ. 

Σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα “Μιλλιέτ” ο Ασίλ Ναδίρ είχε ζητήσει τη διαχείριση του παράνομου στρατιωτικού αεροδρομίου και το 2010, ωστόσο δεν κατάφερε να επενδύσει λόγω της ποινής του.

Η εφημερίδα γράφει πως ενώ ο λεγόμενος "υπουργός συγκοινωνιών"  Κεμάλ Ντουρούςτ σχολιάζει ότι επιστρέφει ο παλιός Ασίλ Ναδίρ, κύκλοι της οικογένειάς του λένε ότι ο ίδιος αναφέρει πως θα κάνει ό,τι μπορεί για να επενδύσει στη χώρα του.

Ο Κεμάλ Ντουρούστ αναφέρει ότι η διαχείριση του αεροδρομίου δόθηκε στο Ναδίρ "για το συμφέρον της χώρας". Όπως είπε, το αεροδρόμιο ήταν σε ανενεργή κατάσταση. "Στηρίζουμε αυτή τη διαδικασία. Το αεροδρόμιο θα μετατραπεί σε κέντρο εισαγωγών και εξαγωγών. Η διαχείριση του από τον διεθνούς φήμης επιχειρηματία μας θα είναι μεγάλο κέρδος για τους Τ/κ", ανέφερε. Πρόσθεσε ότι τον Σεπτέμβριο του 2018 θα αρχίσει να λειτουργεί πλήρως.

"Ο Ασίλ μπέη πιστεύει στη χώρα του. Η διεθνής κοινότητα τον αναγνωρίζει. Εμείς ως `κυβέρνηση` πιστεύουμε ότι ο Ασίλ Ναδίρ θα επιστρέψει στις παλιές του μέρες. Μας είπε ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για την ανάπτυξη της βόρειας Κύπρου", ανέφερε ο κ. Ντουρούστ.

Πηγές της “Μιλλιέτ” αναφέρουν ότι ο ίδιος ο Ναδίρ λέει πως θα συνεχίσει τις επενδύσεις τόσο στα κατεχόμενα όσο και στην Τουρκία. Τον ενδιαφέρουν πολύ οι σχέσεις με την Τουρκία και επισημαίνεται ότι ο Τούρκος Πρόεδρος παρακολούθησε στενά την υπόθεσή του και μαζί με τον Τούρκο ΥΠΕΞ έκαναν ενέργειες ώστε να δικαστεί στην Τουρκία. Ως αποτέλεσμα των προσπαθειών μεταφέρθηκε στην Τουρκία και αφέθηκε ελεύθερος. Ο Ασίλ Ναδίρ θα μπορεί για 20 χρόνια να κάνει μεταφορές υλικών αγαθών από το παράνομο αεροδρόμιο στο κατεχόμενο Λευκόνοικο, όχι όμως και επιβατών.

 Το συσκευαστήριο εσπεριδοειδών στην Κάτω Ζώδια που άνηκε στην ΣΕΒΙΓΕΠ και δόθηκε στον Ασίλ Ναδίρ

Χάρτης με τις επιχειρήσεις του Ασίλ Ναδίρ στην Κύπρο

ΥΨΩΣΗΣ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

"Χαίροις, ὁ ζωηφόρος Σταυρός, τῆς εὐσεβείας τὸ ἀήττητον τρόπαιον, ἡ θύρα τοῦ παραδείσου, ὁ τῶν πιστῶν στηριγμός, τὸ τῆς Ἐκκλησίας περιτείχισμα"

Σήμερα 14 Σεπτεμβρίου τιμούμε την  ύψωση του Τιμίου Σταυρού. Την ύψωση καθιέρωσαν οι άγιοι Πατέρες, να γιορτάζουμε στις 14 Σεπτεμβρίου. Λαμπρὴ πανήγυρη καὶ ἡμέρα πανσεβάσμια ἡ σημερινή, ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί. Ἡ σεμνὴ τῶν Ὀρθοδόξων ὁμήγυρη, ἡ ἁγία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἐπιτελεῖ σήμερα μία ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες ἑορτές της: Τὴν παγκόσμια Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ μας. Γι’ αὐτὸ κι ἐμεῖς συναθροισθήκαμε στὸν ἅγιο τοῦτο καὶ παλαιὸ ναό, ποὺ τιμᾶται στὸ ὄνομα τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, γιὰ νὰ τιμήσουμε τὸ Ξύλον τῆς Ζωῆς, γιὰ νὰ δοξάσουμε τὸν Κύριο, ποὺ σταυρώθηκε πάνω σ’ αὐτὸν καὶ μᾶς ἔσωσε, μᾶς ἁγίασε μὲ τὸ πανάγιό Του αἷμα, ποὺ ἔχυσε ἀπὸ ἀγάπη γιὰ μᾶς τὸν καιρὸ τοῦ ἀχράντου Πάθους Του. 

Σαν σήμερα πρίν την εσιβολή γιόρταζε η Κάτω Ζώδια και η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού. Μια απο τις μεγαλύτερες εορτές στην Κάτω Ζώδια ήταν και η γιορτή της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού κατά την οποία γινότανε εσπερεινός και θεία λειτουργία στην ομόνυμη εκκλησία και ακολούθως μεγάλη πανήγυρι. 

Η Εκκλησία του Τιμίου Σταυρού, που χτίστηκε ως τάμα έχει μετατραπεί απο τους Τούρκος σε τζαμί ως μέρος της επιχείρησης αφανισμού του Χριστιανικού στοιχείου.

                                         Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού όπως είναι σήμερα. 

Όμως ποιά είναι η πραγματική ύψωσης του Τιμίου Σταυρού που γιορτάζουμε.

Ιστορική αναδρόμη:

Το 326 μ.Χ. η Αγία Ελένη πήγε στην Ιερουσαλήμ για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους και να ευχαριστήσει το Θεό για τους θριάμβους του γιου της Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ο Θείος ζήλος όμως, έκανε την Άγια Ελένη να αρχίσει έρευνες για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού.

Επάνω στο Γολγοθά υπήρχε ειδωλολατρικός ναός της θεάς Αφροδίτης, τον οποίο γκρέμισε και άρχισε τις ανασκαφές. Σε κάποιο σημείο, βρέθηκαν τρεις σταυροί. Η συγκίνηση υπήρξε μεγάλη, αλλά ποιος από τους τρεις ήταν του Κυρίου; Τότε ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Μακάριος με αρκετούς Ιερείς, αφού έκανε δέηση, άγγιξε στους σταυρούς το σώμα μιας ευσεβέστατης κυρίας που είχε πεθάνει. Όταν ήλθε η σειρά και άγγιξε τον τρίτο σταυρό, που ήταν πραγματικά του Κυρίου, η γυναίκα αμέσως αναστήθηκε.

Η είδηση διαδόθηκε σαν αστραπή σε όλα τα μέρη της Ιερουσαλήμ. Πλήθη πιστών άρχισαν να συρρέουν για να αγγίξουν το τίμιο ξύλο. Επειδή, όμως, συνέβησαν πολλά δυστυχήματα από το συνωστισμό, ύψωσαν τον Τίμιο Σταυρό μέσα στο ναό σε μέρος υψηλό, για να μπορέσουν να τον δουν και να τον προσκυνήσουν όλοι.

Αυτή, λοιπόν, την ύψωση καθιέρωσαν οι άγιοι Πατέρες, να γιορτάζουμε στις 14 Σεπτεμβρίου, για να μπορέσουμε κι εμείς να υψώσουμε μέσα στις ψυχές μας το Σταυρό του Κυρίου μας, που αποτελείτο κατ' εξοχήν "όπλον κατά του διαβόλου".

Ορισμένοι Συναξαριστές, αυτή την ημέρα, αναφέρουν και την ύψωση του Τιμίου Σταυρού στην Κωνσταντινούπολη το 628 μ.Χ. από τον βασιλιά Ηράκλειο, πού είχε νικήσει και ξαναπήρε τον Τίμιο Σταυρό από τους Αβάρους, οι οποίοι τον είχαν αρπάξει από τους Αγίους Τόπους.

Η Ζωδιάτικη Γή

Άρθρο του ιστολογίου μας για την Εφημερίδα Ζωδιάτικα Νέα.

* Για την συγγραφή του άρθρου έχει χρησιμοποιηθει υλικό και φωτογραφίες απο πηγές όπως αναφέρονται στην Βιβλιογραφία. Επειδή έχουμε παρατηρήσει το φαινόμενο αντιγραφής και χρήσης των άρθρων μας να αναφέρουμε ότι τα άρθρα είναι για τουσ αναγνώστες του ιστολογίου μας.  Όσοι απο τους αναγνώστες μας επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν υλικό ή φωτογραφίεςα πο το άρθρο παρακαλώ να γίνεται αναφορά στο ιστολόγιο μας και στις πηγές αναφορας. 

Η Ζώδια δεν ήταν πάντα “πλούσια” γη. Η  Γή χωρίς νερό, οι χείμαρροι και το ξερικό τοπίο της περιοχής αρκούσαν μόνο για  ξερές άνυδρες καλλιέργειες. Το νερό, ειδικά το καλοκαίρι, ήταν λιγοστό και πολύ σπάνια διαθέσιμο στα σημεία όπου καλλιεργούσαν οι Ζωδιάτες τα μποστάνια τους.  Η εξεύρεση νερού αρχικά με την μέθοδο των λαγουμιών το 1930 και σταδιακά με τις γεωτρήσεις, γύρω στο 1950 βοήθησαν αρκετά στον εμπλουτισμό του υπεδάφους και στην καλλιέργεια νέων ντόπιων προϊόντων.  Οι Ζωδιάτες εκμεταλλεύονται την παροχή του νερού και με παράδοση στην γεωργία και με φροντίδα θα αρχίσουν την αγροτική καλλιέργεια και εμπορία ποικιλιών καρπουζιών, πεπονιών, εσπεριδοειδή και άλλων ντόπιων προϊόντων που ουσιαστικά θα σηματοδοτεί την απαρχή της ανάπτυξης του καταπράσινου Ζωδιάτικου κάμπου και της περιοχής.

Τα Ζωδιάτικα καρπούζια και  πεπόνια

Τα καρπούζια και τα πεπόνια είναι τα κατεξοχήν φρούτα  του καλοκαιριού και πάντα διεκδικούν έτσι εποχή μια θέση στο πιάτο μας. Είναι ιδανικά για τη διατροφή και το αδυνάτισμά μας, καθώς πέρα από δροσερά και ελαφριά  έχουν ελάχιστες θερμίδες και είναι ιδιαίτερα λαχταριστά με το Κυπριακό χαλλούμι.  

Οι ποικιλίες καρπουζιών και τα πεπονιών της Ζώδιας ήταν γνωστά  στην Κύπρο. Ιδιαίτερα τα κοτσίννια ήταν ξακουστά και εξαίρετα σε γεύση και γλυκάδα (ζαχαρένια) και φημίζονταν για την νοστιμιά τους, το σχήμα τους, την αφή τους και το χρώμα τους.  Όσοι θυμούνται τον παππού τους θα τους έλεγε χαρακτηριστικά "την τάδε εποχή έβαλα τόσες σκάλες κοτσίηνια στο χωράφι στην έξω γη  τζιαί εγιώρκισε - έδωκα τα τόσα σελίνια την οκκά, μετά το έβαλα καρρότες έφκαλα τόσους τόνους επήαν τόσα την οκκα...."

Ο λόγος ήταν το νερό, το εύφορο έδαφος, η γόνιμη γη, και η ποικιλία.  Η Ζώδια ήταν μια εύφορη πεδιάδα κατάφυτη απο περβόλια. O κάμπος της Ζώδιας ήταν πριν την εισβολή ένας μικρός παράδεισος και είχε μια πληθωρική μυρωδιά και μια εξαιτερική ομορφιά ως τόπος καλιέργειας. 

Το μποστάνι είναι το χωράφι που είναι φυτεμένο με καρπούζια, με πεπόνια ή με λαχανικά. Αρχικά φυτεύονταν τα καρπούζια, οι πατησιές, τα μαύρα και μετά οι πατσάλες. Αργότερα φυτεύονταν κοτζίηνια και τα πεπόνια. Τα κοτζίηνια ήταν ένα είδος πεπονιού με λεία επιφάνεια και σκούρο-πράσινη τραχιά φλούδα.  Άλλα είδη πεπονιών ήταν οι ανανάδες, τα Καλιφορνέζικα, τα ισπανικά (αργείτικα), τα κίτρινα και άσπρα καναρίνια. Ενδιάμεσα φύτευαν λουβιά, ντομάτες, αγγούρια, μαρταγγούρες, ατζιούρκα (φακούσια άσπρα ή μαύρα, παρόμοια με τα αγγούρια αλλά με οριζόντιες ραβδώσεις) κολότζια και άλλα είδη.

 

Πεπόνια του κάμπου της Μόρφου

Από αριστερά προς δεξιά: Τα Ισπανικά, τα άσπρα καναρίνια, τα κίτρινα καναρίνια και τα καλιφορνέζικα

Το φύτεμα του μποστανιού γινόταν μέσα του Απρίλη αφού  γινόταν όλοι η προεργασία που απαιτείτο για την καλλιέργεια και την προετοιμασία του χωραφιού έτσι ώστε το χωράφι να είναι έτοιμο για την σπορά, δηλαδή το πότισμα, το κόπρισμα , όργωμα. Με την δυνατή βροχή και τον ήλιο του Μαϊου υπήρχε ο κίνδυνος τα μποστάνια να "κολοτζιάσουν" να μην μπορέσει δηλαδή ο σπόρος να  φυτρώσει λόγω τις σκλήρυνσης της "τσίππας" τις επιφάνειας του εδάφους. Μετά το βλάστημα  και καθώς τα φυτά μεγάλωναν έπρεπε να "τζιημίσουν" το μποστάνι να δώσουν στο φυτά την κατεύθυνση του ανέμου και έτσι να είναι  και  όλα τα φυτά σε μια κατεύθυνση για να  γίνεται πιο καλά η ανάπτυξη του μποστανιού  και η συγκομιδή να γίνεται πιο εύκολα. Μόνο τότε και εφόσον τελείωναν με το "τσιήμισμα" του μποστανιού το μποστάνι ποτιζόταν με νερό.  Το νερό όπως θα δούμε και πιο κάτω, προερχόταν από τις τοποθεσίρε “Ναός|Aγγουλος|Μαραθάσσα”. Γύρω στο 1950 θα γίνουν οι πρώτες διατρήσεις που θα σημάνουν την απαρχή της ανάπτυξης της περιοχής.

Το καρπούζι θέλει νερό. Τα καρπούζια της κοκκόνας που έβρισκες στο Συριανοχώρι Μόρφου, στη Ζώδια, στα Καζιβερά, στην Ελιά ήταν μεγάλα γιατί είναι αμματισμένα πάνω στις κολοτζιές, δεν αρρωστούσαν εύκολα και προέρχονταν απο πναστά χωράφια (από χωράφια που είχαν χρόνια να φυτευτούν με καρπούζι). Αν δεν υπάρχει νερό  η παττίχα για να γίνει νόρμα της κολοτζιάς πρέπει να ωριμάσει πάνω στην παττισιά, τη μάνα της. Αν την κόψεις άγουρη, είναι κόκκινη αλλά δεν έχει γεύση, μυρίζει κολότζι, είναι μαραμένη. Το καρπούζι της κοκκόνας ξεχωρίζει από τον νούρο - αν είναι λεπτός εν της κοκκόνας, αν είναι χοντρός εν της κολοτζιάς. Τις κόβεις τη μια μέρα, τις βάζεις στο αυτοκίνητο και την άλλη μέρα ο νούρος εν ξερός, ξεραίνεται από τον καύσωνα, γιατί είναι λεπτός.

 Από το φύτεμα μέχρι να μεγαλώσουν τα καρπούζια και να ωριμάσουν χρειάζονταν να περάσουν περίπου 2 μήνες δηλαδή μέχρι τον Αύγουστο που ήταν η εποχή της συγκομιδής “που ήτουν να πογγουρίσουμεν” όπως έλεγαν οι παλιοί. Τα καρπούζια και τα πεπόνια μαζεύονταν σε μεγάλους σορούς εντός του μποστανιού και μετά μεταφέρονταν στα συσκευαστήρια αρχικά με ζώα και αργότερα με τρακτέρ ή φορτηγά.
 Μετά το “τζιήμισμα” του μποστανιού και από την ημέρα που το μποστάνι άρχιζε να “πορίφκη” (να καρποφορεί) τον καρπό του, άρχιζε και το φύλαγμα. Τα μποστάνια των περισσότερων ήταν μακριά από το χωριό και γι’ αυτό μέλημα τους ήταν η κατασκεύη της καλύφης για διανυκτέρευαν στα μποστάνια τους καθόλη  την διάρκεια του καλοκαιριού και μέχρι το πογκούρισμα (το ξήλωμα ) του μποστανιού. Η κατασκευή μιας πρόχειρα κατασκευασμένης καλύβας με παλιά βολίτζια, παλλούρες και ποκαλάμες και που δίπλα φύτευαν την  νεροκολοτσιά για να φτιάξουν αφού τα αποξήραναν καλά τα πλουμιστά κρασοκόλοκα.
Ήταν αναγκαία η παρουσία των στα μποστάνια για να φοβίζουν τα πετεινά  και ιδίως των κατσικόρονων, των ορτύκια και των περδικιών που προξενούσαν μεγάλες καταστροφές στα καρπούζια ιδίως όταν ήταν τρυφερά κατά την διάρκεια τις ωρίμανσης αλλά κυρίως για να αποφύγουν τις κλοπές.
Για να φοβίζουν επίσης τα πετεινά τοποθετούσαν  σκιάχτρα (φλάμπουρα) φτιαγμένα με παλιόρουχα γεμισμένα με άχυρο και που για να τα στερεώσουν  τα  σταύρωνα κυριολεκτικά τοποθετώντας  τα  σε διάφορα μέρη του μποστανιού.


Έτσι τζιαιρόν στα ποστάνια
Ο συγχωριανός μας Βασίλης Χαραλάμπους μας περιγράφει χαρακτηριστικά: 

“Τον τζιαιρόν π’ αρκέφκαν τζι εψήννουνταν οι παττίσιες, οι ανανάες, τα ισπανικά τζιαι τα κοτσίννια στο χωρκόν μας, εκάμναμεν τες καλύφες μες στα ποστάννια.  Μέσ’ τα μέσα του Ιούνη αρκέφκαν οι καλύφες τζι επααίννασιν ως τον Άουστον που ήταν να «πογγουρίσουμεν», δηλαδή που ήταν να φύουν τζιαι τα τελευταία «πόγγουρα», τζιείνα δηλαδή που εν ετρώουνταν.  Για να κάμουμεν τες καλύφες εμπήαμεν τέσσερεις στύλλους μέσ’ το χώμαν τζι έδήνναμεν τέσσερα ξύλα γυρόν-γυρόν τζι έναν ξύλον μέσ’ την μέσην.  Που πάνω εβάλλαμεν τα «κλάουρα», κλαδκιά δηλαδή για να κρατίζει σσιός.  Αθθυμούμαι που βάλλαμεν κλαδκιά που τες τριμιθκιές που κάμνασιν σσιός πασιύν.

Οι καλύφες: Τες καλύφες εκάμναμεν τες, γιατί είσιεν που εκλέφτασιν τες παττίσιες τζιαι τα κοτσίννια.  Για να τζιοιμούμαστιν εβάλλαμεν τριστέλλια τζιαι ξύλα τζιαι που πάνω έναν πάπλωμαν.  Λλίον πριν να φύουμεν είσιεν που επαίρνασιν τζιείνα τα κρεβάθκια τα μαύρα τα σιερένα.  Όπως είπαμεν έπρεπεν να μείνουμεν ως τον Άουστον που ήτουν να πογγουρίσουμεν”

Τα κοτσίννια τζιαι τα πετσέθκια: Στο χωρκόν μας παλλιά εκτός που τες παττίσιες, τους ανανάες, τα ισπανικά εβάλλαμεν τζιαι τα κοτσίννια τζιαι τα πετσέθκια.  Τα κοτσίννια τζιαι τα πετσέθκια εγινίσκουνταν μιάλα όπως τες παττίσιες.  Τα κοτσίννια τζιαι τα πετσέθκια είχαν περίπου την ίδιαν γεύσιν.  Τα πετσέθκια ελαλούσαν τα έτσι, γιατί το πετσίν τους ήταν χνουδωτόν τζιαι πρασινούιν.  Να πούμεν ότι τα ισπανικά τζιαι οι ανανάες ύστερα εδειχτήκασιν στην Ζώθκιαν.

Φακούσια τζιαι γλυκοκόκκονα: Τα γλυκοκόκκονα ήτουν όπως τα φακούσια, αλλά η γεύση τους ήτουν λλίον πιο γλυτζειά.  Τα γλυκοκόκκονα ήτουν μιτσόττερα τζιαι πιο πασιά.

Εσπεριδοειδή

Τα  εσπερειδοειδή όπως τα λεμόνια, τα πορτοκάλια (βαλέτσια) και τα μανταρίνια (κλεμεντίνες) αποτελούσαν επίσης μερικά από τα κύρια προϊόντα της Ζώδιας μαζί με τα καρπούζια, τα πεπόνια κ.α. Είναι γνωστό ότι οι Ζώδιες και γενικά η περιοχή της Μόρφου φημίζονταν για την παραγωγή εσπεριδοειδών λόγο του πλούσιου υπερεδάφους της περιοχής και των νερών. Προϊόντα όπως πορτοκάλια, λεμόνια, γρεϊπφρουτ, καρπούζια, πεπόνια είναι Ζωδιάτικα και καλλιεργούνταν στα μποστάνια μέχρι και σήμερα αφού τα μποστάνια μας διατηρούνται και εκμεταλλεύονται από τους έποικους.. 

Τα εσπεριδοειδή είναι ιδανικά για κατανάλωση, για χυμό, γλυκό, μαρμελάδα, λικέρ, σιρόπι και στην μαγειρική. 

Γή χωρίς νερό, άνυδρη γη: Οι ξηροκαλλιέργειες

Οι πρώτες καλιέργεις όμως στην Ζώδια οι ξηροκαλιέργεις, δηλαδή  το σιτάρι, το κριθάρι, το λινάρι, η αρτισιά,το βαμβάκι, οι πατάτες, τα κουκκία και τα φαασόλια.

Η βροχόπτωση ήταν η χαμηλότερη απο όλες τις περιοχές της Κύπρου. Γι ’ αυτό και οι Ζωδιάτες, ήταν υποχρεωμένοι να ασχολούνται με την ξηροκαλλιέργεια (ξηρικές καλιέργιες με λίγο πότισμα) την καλιέργεια  των προϊόντων που αρκούνταν με τα νερά της βροχής του χειμώνα και κανένα-δυο ποτίσματα από το νερό του ποταμού ή από τα τρεξιμιά νερά της Περιστερώνας. Η σπορά γινότανε μεταξύ Νοεμβρίου/Δεκεμβρίου και η προετοιμασία άρχιζε από νωρίς. 

Οι αγροτικές καλλιέργειες ήταν μια σημαντική ασχολία στην Ζώδια και σημαντική πηγή εισοδήματος καθότι αρκετά άτομα απασχολούνταν στις γεωργικές εργασίες όπως το θέρος, το αλώνισμα, την συγκομιδή. Τα ημερομίσθια ήταν 2.5 γρόσια  εώς 2 σελίνια ανάλογα την ηλικία το φύλο και την εργασία.  Η ανάμιξη των παιδιών στις γεωργικές καιάλλες εργασίες ήταν συνήθες φαινόμενο. 

Για να μπορεί η Ζώδια να έχει μεγάλο μερος της αρδρεύσιμο, υπάρχει μια προϊστορία και ένας αγώνας για την εξεύρεση του νερού. Οι απέραντες εκτάσεις της Ζωδιάτικης γής είχαν σημαντικές ποσότητες προϊόντων αρχικά πατάτες, φασόλια, δημητριακά και στην συνέχεια πεπόνια, καρπούζια καρρότα με αποκορύφομα τις μεγάλες δεντροκαλλιέργειες εσπεριδοειδών από την δεκαετία του 1950 και μετά. 

Η ιστορία ανεύρεσης νερού στην Ζώδια.

Η έλλειψη τρεχάτων νερών, οι περίοδοι ανομβρίας  επιδείνοναν την κατάσταση αφού δεν παρείχε την δυνατότητα στους κατολικους τους περισσότερους μήνες, ιδιαίτερα όμως την καλοκαιρινή περίόδο να ασχοληθούν ή να επεκταθουν σε αγροτικές καλλιέργιες για να βελτιώσουν το βιωτικό τους επίπεδο.  Οι συνθήκες ήταν αντίξοες και τα γεωργικά μέσα ήταν θέμα πολυτελείας για την εποχή. Μέσα σε αυτές τις αντίξοες συνθήκες και αυτά τα δεδομένα οι Ζωδιάτες αγωνίζονταν για επιβίωση.

Ακόμα και στα νοικοκυριά πόσιμο νερό δεν υπήρχε και κάθε σπίτι διέθετε λάκκο βάθους  20 ορκιές (περίπου εβδομήντα ποδιών). Έπρεπε να σέρνουνε με το αλακάτι τον κάδο για να αντλήσουμε νερό για την πόση και γενικά για τις ανάγκες της οικογένειας. 

Οι καλιέργιες στην Ζώδια ήταν βάση της ροής του νερού απο τους ποταμούς. Η Κάτω Ζώδια βρίσκεται μεταξύ 2 χείμαρρων, στα ανατολικά της είναι ο Κομήτης ή Κοθκκουρίδης και δυτικά της το Ποτάμι. Η Πάνω Ζώδια βρίσκεται στα Ανατολικά των 2 αυτών ποταμών. Οι ποταμοί αυτοί είχαν νερό αλλά οι βροχοπτώσεις κατά την Άνοιξη στις νότιες περιοχές της Ζώδιας ήταν ιδιαίτερα ευεργετικές για τις καλοκαιρινές καλλιέργιες ενώ οι έντονες βροχοπτώσεις προκαλούσαν ζημιές. 

Εξούς και η φράση "Με τούν'τα νερά φέτη εγίναν μέλη οι παττίσιες"΄

Στην Ζώδια καλιεργούνταν οι ξηρικές καλιέργιες δηλαδή αυτές που ευδοκιμούσαν μόνο με τις βροχές του χειμώνα όπως είναι τα σιτηρά, το λινάρι, τα κουκιά, η αρτυσιά και άλλα ψυχανθή είδη. Στις περιοχές που αρδρεύονταν νερά που είχαν ο ποταμός Σερράχης στα αντολικά και οι ποταμοί της Ελίας και του Κουτραφά στα δυτικά κατά τους μήνες της Άνοιξης καλλιεργούνταν επίσης πεπόνια και καρπούζια.  

Γύρω στο 1930 άρχισε και η εξόρυξη για την εξέυρεση νερού με το σύστημα των λαγουμιών και η μεταφορά του σε σημεία που βοηθούσαν στην άρδευση της Ζωδιάτικης γής. 

Τα λαγούμια (απο την Τουρκική προέλευση lagim που σημαίνει σήραγγα) ή τρυπητές ήταν η εξόρυξη στην επιφάνεια νερού για αρδευτικούς σκοπούς πριν ο κόσμος αρχίσει τις διατρήσεις γύρω στο 1940 που ουσιαστικά έφερε λύση στο αρδευτικό πρόβλημα. Τα λαούμια ήταν σύστημα υπόγειων συνδεδεμένων διαδοχικών πηγαδιών τα οποία προμήθευαν τις κατοικημένες περιοχές για υδρευτικούς και αρδευτικούς σκοπούς. Ήταν μια μέθοδος διαδεδομένη απο την αρχαιότητα που εξελίχτηκε σε μελετημένη και οργανωμένη προσπάθεια υπόγειας μεταφοράς και παροχής  νερού σε περιοχές που πλήττοντα από λειψυδρία. Ουσιαστικά ήταν μια σειρά από λάκκους που απείχαν 70-80 πόδια  μεταξύ τους και ενώνονταν  στον πυθμένα με  σύραγγες.

Ξεκινούσαν  με τον «τζεφαλόλακο» που ήταν η αρχή των λάκκων και που ήταν και ο πιο βαθύς. Ακολουθούσαν οι άλλοι που τους ‘ενωναν  τα λαγούμια και που οδηγούσαν τελικά το νερό στην έξοδο, στο φάδι της επιφάνειας της γης , το λεγόμενο «πορτολάουμο»

Σήμερα τα λαγούμια διατηρούνται μόνο για ιστορικούς και αρχαιολογικούς σκοπούς. Τα σημαντικότερα βρίσκονται στην Τίμη, στο Πολέμι, στην Τερσεφάνου, στη Δερύνεια, στην Κατωκοπιά, στη Μόρφου και στην Λευκωσία τα πιο γνωστά λαγούμια ήταν αυτά του Αράπ Αχμέτ και Σιλικτάρ τα οποία μάλιστα χρησιμοποιούνταν για μεταφορά νερού μέχρι και πριν 35 χρόνια και στην Λεμεσό.

Για να εξασφαλίσει ένας δικαιώματα χρήσης νερού έπρεπε να αγοράσει μετοχές οι οποίες είχαν εκτίμηση τις 17 Λίρες έκαστη, που εθεωρείτο αρκετά ψηλό ποσό για την εποχή δεδομένο του ημεριμίσθιου όπως αναφέρουμε πιο πάνω αλλά το ποσό αυτό είναι ένα δείγμα το κόστους του έργου. 

Άρχισαν λοιπόν το 1930 με την ίδρυση εταιρείας,  οι προεργασίες για την αξιοποίηση των λαγουμιών.  Τα λαγούμια εξορύχθηκαν και ενώθηκαν υπογείως  για να μεταφέρουν το νερό σε ποσότητες 10 ιντζών σύμφωνα με τις τότε καταμετρήσεις.  Θετική η συμβολη της Α.Τ.Ε. στη προσπάθεια εξεύρεσης υπόγειων πηγών νερού.

Οι πρώτες εργασίες συμπληρώθηκαν το 1933 και συνεχίστηκαν μέχρι το 1950 στις περιοχές Κουτραφά (Δυτικά της Ζώδιας).  Η επίβλεψη των λαγουμιών που άρχισαν το 1931 και τελείωσαν το 1933 έγινε απο τον Ιωάννη Διάκο απο το Αργάκι.

Το 1933, βγήκαν στην επιφάνεια δυο σημεία πλησίον του δρόμου Κάτω Ζώδιας-Αργακίου, στις τοποθεσίες “Μαραθάσας” και “Ναός”. Η ποσότητα στην τοποθεσία Ναού ήταν λίγη εξούσους και στην επιφάνεια έτρεχεν το νερούδιν.  Η τοποθεσία “Μαραθάσας” στην Κάτω Ζώδια ήταν πλούσια.  Νερό ανευρέθηκε και στην τοποθεσία “Άγγουλος” πλησίον της Περιστερώνας. 

Το Δήμμα του Ναού

Ο "Ναός" ήταν ένα βαθύ αυλάκι-αγωγός που ξεκινούσε κοντά από το νεκροταφείο της Περιστερώνας πολύ κοντά στο βυζαντινό ναό των Αγίων Βαρνάβα και Ιλαρίωνος με κατεύθυνση από νότο προς βορά κατά μήκος της κοίτης του ποταμού Σεράχη διέσχιζε τα Περιστερωνίτικα χωράφια. Η διαδρομή αρχίζει να αλλάζει πριν την περιοχή της Κατζήλου και να ακολουθεί δυτική κατεύθυνση περνώντας μέσα από την Κατωκοπίτικη γη.  Κάπου κοντά στην γη της Μαζερής και ενώ η πορεία του ναού συνεχίζεται με δυτική κατεύθυνση περνώντας βόρια της περιοχής «Άγγουλος» με πορεία προς την Πάνω Ζώδια με ένα κάθετο "δύμμα" (δυσσιά) μέρος του αρδευτικού έργου ακολουθεί κάθετη βόρια διαδρομή προς Κατωκοπιά

No.438.

THE IRRIGATION (PRIVATE WATER) ASSOCIATION LAW.

26 cif 1049 ____34 of 1954 P.I. : T/le Irrigation Association of Zodhia, Kat0 ( I ‘ Kalokerinon Neron Naou ” 7H/1‘)52. Waler) Rul~s1, 952.

It is notificd for information that at a meeting held the 24th day of May, 1959, the Irrigation Association of Zodhia, Kato (I ‘ Kalokerinon Neron Naou” Water) was dissolved pursuant to Rule 18 (4) of the Irrigation Association of Zodhia, Kat0 (I ‘ Kalokerinon Neroli Naou ” Water) Rules, 1952. (M.P. I 150/5z.)

Έγιναν εξορύξεις σε ακόμα 2 περιπτώσεις. Μία στο ποταμό Κομήτη πλησίον του Αστρομερίτη το 1936 που εξευρέθη μικρή πηγή και ονομάστηκε ποϊνάρικο λόγο της μικρής ποσότητας του που μόλις που έγεμιζε μια ποδίνα και χανότανε μέσα στο αυλάκι λίγα μέτρα μακίαρ απο το σημείο εκβολής του και η δεύτερη το 1948 στο ποταμό του Κουτραφά που συγκέντρωνε νερό μόνο το χειμώνα για την άρδρευση της Έξω Γής.  Η επιτροπή του Αρδευτικού Συνδέσμου Κάτω Ζώδιας για εξόρυξη του νερού του Κουτραφά αποτελείτο απο τον Γεώργιο Χαραλάμπους Κούττουκο, Στυλλή Κτωρή, Πέτρο Κουντουρέσιη, Αριστόδημο Χατζηγιάννη και Φίλιππο Λοϊζου. 

Ήταν μέσα σε αυτή την περίοδο που άρχισαν να φυτεύονται οι 3 πρώτοι κήποι εσπεριδοειδων στην Κάτω Ζώδια στο δρόμο μεταξύ Κάτω Ζώδιας-Αργακίου που άνηκαν στον Δάσκαλο Ζηνωνη, στον Γεώργιο Βότση και στον Έφορο αργότερα Ηγούμενο Κύκκου.  

Η ποσότητα νερού δεν ήταν ικανοποιητιική και κάλυπτε μόνο ένα μέρος των εκτάσεων της γής, συγκεκριμένα 7,000 στρέμματα εκ του συνόλου των 30,000 στρεμάτων. όλες οι υπόλοιπες εκτάσεις γης δεν ήταν αρδεύσιμες. 

Μέχρι το 1950 λοιπόν οι μόνες πηγές άρδευσης που είχε η Ζώδια ήταν αυτές που μεταφέρθηκαν με τα λαγούμια και κάλυπταν ένα μόνο μέρος των εκτάσεων της Ζωδιάτικης γής.  Αρά δεδομένου ότι τα λαγούμια κάποτε θα στέρευαν, επιβάλλετο η εξέυρεση άλλων πηγών άρδευσης για διάσφάληση της της διατήρησης των ιδιοποιηθέντων απο πιθανή στέρεψη των υφισταμένων αλλά και για να αξιοποιηθεί και άλλη καλλιεργήσιμη γη.  Σταδιακά απο το 1950-1960 τα λαγούμια στέρεψαν. 

Δειγματοληψία εδάφους στην Ζώδια-Ιανουάριος

Με προγραμματισμένες ενέργειες οι Αγροτικές Οργανώσεις και ιδαίτερα η Α.Τ.Ε.-Π.Ε.Κ. εξασφάλισε κρατική βοήθεια και υπηρεσίες απο ειδικούς  για επισημάνσεις υπογείων πηγών νερού, την ταχεία έκδοση αδειών εξώρυξης και την παροχή επιχορηγημένων μηχανημάτων και τεχνικών μέσων για τους αγρότες σε μειωμένες τιμές. 

Οι αγρότες αξιοιοίησαν την ευκαιρία και μέσα σε λίγα χρόνια γίνονται γεωτρήσεις, ανορύξεις νερού σε διάφορα σημεία της Ζώδιας επεκτείνοντας έτσι την γόνιμη γή και αυξάνοντας την παραγωγή.

Περισυλλογή πορτοκαλιών σε πορτοκαλεώνες

Επίσης νέες τεχνολογίες είχαν εΙσαχθεί στην γεωργία όπως το όργωμα των χωραφιών, η σπορά και το ξερίζωμα το πατατών με τρακτέρ τα κομβάϊ (θεριστική-αλωνιστική μηχανή), κ.α. 

Μεταφορά με την χρήση τρακτέρ

Γύρω στο 1940 λοιπόν εμφανίζονται οι πρώτες διατρήσεις που φέρνουν στην επιφάνεια νερό. Οι διατρήσεις συνεχίζοναι και δίνουν την δυνατότητα την έκταση της καλιεργήσημης γής στη Ζώδια και την εμφάνιση άλλων καλοκαιρινών ειδών όπως το καρότο και εσπεριδοειδών. αι έτρεχε ολόκληρο το χρόνο αρδεύοντας χιλιάδες σκάλες γής στα ανατολικά και βόρεια. 

Μάζεμα Καρότων

Άρχισαν να καλιεργούνται λοιπόν εσπεριδοειδή κυρίως πορτοκάλια, μανταρίνια  και γκρέιπφρουτ, τα οποία ήταν φημισμένα σε ολόκληρη την Κύπρο. 

Η φύτευση εσπεριδοειδών ήταν έντονη με αποτέλεσμα η Ζωδιάτικη γή να μετατραπεί σε ένα απέραντο πορτοκαλεώνα απο τις παρυφες του Αστρομερίτη-, Κατωκοπιάς, Ακακίου μέχρι τις παρυφές του Μόρφου και του Νικήτα. 

Πείραμα σε εσπεριδοειδή στη Μόρφου

Αφού λοιπόν υπήρχαν  διατρήσεις, οι ποταμοί και άλλες πηγές νερού που έτρεχε και ήταν άφθονο και τα δέντρα ποτίζονταν και χόρταιναν. Το ίδιο και οι καρπουζιές και οι πεπονιές. Η σοδειές λοιπόν ήταν καλές και τα καρπούζια ζύγιζαν μέχρι 10 οκκάες. 

Από το 1950 λοιπόν και μετά όταν άρχισε η μηχανική πια άντληση του νερού το τοπίο στην ευρύτερη περιοχή Ζώδιας-Μόρφου-Αργακίου-Κατωκοπιάς αλλάζει. Οι φυτείες των εσπεριδοειδών αντικατέστησαν τον παραδοσιακό σιτοβολώνα, οι ανάγκες του νερού για το σύνολο της περιοχής αυξήθηκαν κατακόρυφα και το συνεταιρικό νερό δεν έφθανε για όλους. Μετά το 1960 είχε κατασκευαστεί και ο υδατοφράκτης του Μόρφου, ενώ ορισμένες περιοχές αντιμετώπιζαν ακόμη προβλήματα στην άρδευση. Ακόμα ένας υδατοφράκτης  των Μασάρων κατασκευάστηκε για τις ανάγκες ολόκληρης της περιοχής ο οποίος ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 1973.

Φράγμα Μόρφου

Σιτηρέσιο-Γεύμα

Η διατροφή του αγροτικού κόσμου αποτελείτο συνήθως από τοπικά είδη και ξεροφαγία και κυρίως το σιτάρι και το κριθάρι που διαδραμάτιζε εξέχοντα ρόλο στην αγροτική ζωή. Εξούς 

και η φράση “το ψουμί εν συντροφκιά”

Το μπούκωμα (πρωινό) αποτελείτο από σιταρένιο ψωμί, κρεμμύδι, ραδίκια, μάγγαλους, κουκιά φρέσκα ωμά με τις ελιές, αγκινάρες, ντομάτες, αγγούρια, παντζάρια, ελιές και αργότερα με την καλλιέργεια τους προστέθηκαν και τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλι). Τον χειμώνα ένα ποτήρι κρασί το πρωϊ θα τους κρατούσε ζεστούς καθόλη την διάρκεια της ημέρας. 

Οι βοσκοί χρησιμοποιούσαν την βούρκα ή αλλιώς δισάκι κατασκευασμένο από δέρμα ζώου κυρίως κατσίκας για να μεταφέρουν το φαϊ τους και οι αγρότες το καππακλί  ως αποθηκευτικό σκεύος. Μέσα λοιπόν είχαν το κατίκκι" (ξηρά τροφή για μεσημεριανό), μαύρες ελιές μέσα στο "μαλαθούρι" (κουτί καμωμένο από ποκαλάμες), λίγο ψωμί, κάποτε και χαλούμι, και νερό.

Τον Χειμώνα έπαιρναν μαζί τους λαρτί του χοίρου (στερεό λίπος) . Για κρέας ούτε λόγος αφού αυτό ήταν σπάνιο και τα ζώα συνήθως τα πωλούσαν ή τα μεγάλωναν για τις γιορτές ή για τον χειμώνα (σφάξιμο του χοίρου). Την Κυριακή αν έσφαζαν καμία όρνιθα από το κοτέτσι. Το  ζεστό φαγητό της προηγούμενης νύχτας θα ήταν τηγανιτές πατάτες με μαύρες ελιές και κρεμμύδια. 

Για δείπνο έτρωγαν συνήθως όσπρια,  και χόρτα σε σούπες, βραστά ή τηγάνιση με το λάδι της ελιάς το καλό όπως λουβιά, φρέσκα βραστά με κολότζιη, ξηρά ή με τηγάνιση, λουβόσουππα, αποξηραμένα μαυρομάτικα, κουκιά φρέσκα βραστά, ξηρά, ρεβίθια, φασόλια βραστά η γιαχνί, φασολάκι, κουνουπίδι, παντζάρια, κολοκύθια, καρότα, κολοκάσι, πούλλες, αγκινάρες γιαχνί, πάγκαλλοι, χωστές, στρουθούθκια, αγριοσπάναχο, μολόχες, λαψάνες, γλίντοι, γλυστιρίδα, κ.α. 

Εμπορία καρπουζιών και προϊόντων

Το εμπόριο των καρπουζιών και πεπονιών ήταν ευθύνη των τοπικών Αγροτικών Οργανώσεων της Ζώδιας (Σ.Π.Ε.-Συνεργατική Πιστωτική Εταιρεία και Π.Ε.Κ. Παναγροτική Ένωση Κύπρου) που ιδρύθηκαν απο το αγροτικό κινήμα. Μέλη της ήταν κάτοικοι της κοινότητας.  Οι αριστεροί-Λαϊκές Οργανώσεις (Ακελιστές) ήταν συνήθως γραμμένοι στην ΣΠΕ και οι δεξιοί στην ΠΕΚ (Πεκιστές) Παρόλο των παραταξιακό ανταγωνισμό εντούτοις, υπήρχε ένας ευγενής ανταγωνισμός απο τις 2 οργανώσεις για το ποιός θα εξυπηρετούσε καλύτερα τα μέλη του και θα εξασφάλιζε τις καλύτερες τιμές που είχε και ευεργετική επίδραση για τους αγρότες. Λειτουργούσαν επίσης Συνεργατικά Παντοπωλεία και αργότερα τράπεζες. 

Συνεργατικό Παντοπωλείο Πάνω Ζώδιας 1950-1960

Έκαστη Αγροτική Οργάνωση διευκόλυνε σε μεγάλο βαθμό τον αγροτικό κόσμο και τους κατοίκους με τη παραχώρηση δανείων (βερεσίε) που ουσιαστικά τους απάλλασε απο την αισχροκέρδια των τοκογλύφων και την εμπορία των προϊόντων τους, που τους απάλλασε απο τις εξευτελιστικές τιμές ορισμένων εμπόρων που ουσιαστικά τους ξεκλήριζαν. 

Το συσκευαστήριο εσπεριδοειδών στην Κάτω Ζώδια που άνηκε στην ΣΕΒΙΓΕΠ στο δρόμο Μόρφου –Καπούτι. Η φωτογραφία είναι όπως βρίσκεται σήμερα που λειτουργεί υπό την CypFruVex συμφερόντων του Ασίλ Ναδίρ

Επίσης τους παραχωρούσε λιπάσματα και άλλα γεωργικά είδη με πίστωση, γεγονός που τους διευκόλυνε να διεξάγει απρόσκοπα τις γεωργικές τους εργασίες.  

Γενικά ο Συνεργατισμός μεριμνούσε και έδειχνε έντονο ενδιαφέρον για την συγκέντρωση και διάθεση διαφόρων γεωργικών προϊόντων.

Οι Αγροτικές Οργανώσεις πρωτοπορούσαν και με κοινοπραξίες για την διάθεση των προϊόντων και σε καλύτερες τιμές πρός όφελος των αγροτών όπως η κοινοπραξία της ΑΤΕ-ΠΕΚ με την ονομάσία ΖΑΚΑΦ.  (Σύνδεσμος Ζώδιας, Αργακίου Κατωκοπιάς, Ακακίου, Φιλιάς).

Τα καρπούζια και τα πεπόνια έπρεπε να διατεθούν άμεσα μετά την ωρίμανση τους και την συγκομιδή τους.  Συγκεντρώνονταν λοιπόν κάθε καλοκαίρι μαζί με όλα τα είδη που παρήγαγε η Ζώδια και διαθέονταν είτε μέσω των φθαρτεμπόρων είτε απευθείας στους φθαρτοπώλες και στους καταναλωτές στις διάφορες πόλεις της Κύπρου. 

Οι αγρότες κουβαλούσαν με τα ζώα τους τα καρπούζια και τα πεπόνια απο τα μποστάνια τους. 

Για την Σ.Π.Ε. η συγκέντρωση των καρπουζιών και των πεπονιών γινότανε συνήθως σε ένα χωράφι του Βασίλη του Νικόλα, δίπλα στον κύριο δρόμο Μόρφου-Λευκωσίας απέναντι στο σπίτι του Χαράλαμπου Ξυδά. Η συγκέντρωση των πεπονιών και των καρπουζιών της ΠΕΚ γινότανε έξω απο το οίκημα της το οποίο άνηκε στην εκκλησία του Τιμίου Σταυρού.

Η συγκέντρωση απο τις Αγροτικές Οργανώσεις γινότανε σε ένα πρόχειρο καλύβη που έστηνα για να παρέχει σκιά για να ζυγιστούν και να καταγραφούν οι ποσότητες. 

Τα μέλη της επιτροπής ήταν εθελοντές με χαμηλό μεροκάματο και αποτελόυνταν απο τον Γραμματέα, 1-2 ζυγιστές. 1-2 εργάτες και 1-2 στις φορτοεκφορτώσεις. Ο Γραμματέας (ή ο ινσπέκτορας|inspector) σημείωνε τις ποσότητες που παράδωνε ο κάθε παραγωγός καθώς επίσης και τους λογαριασμούς απο τις πωλήσεις και τα λογιστικά.

Οι τοπικές οργανώσεις είχαν την φροντίδα να εξασφαλίσουν την έγκαιρη διάθεση των προϊόντων στις καλύτερες δυνατές τιμές  και ουσιαστικά την εξυπηρέτηση των παραγωγών. 

Η διάθεση των καρπουζιών και των πεπονιών γινότανε βάση του "Σχεδίου Φθαρτών" που λειτουργούσε μέχρι το 1950 μέσω του  Γραφείου Ελεγκτού Μεταφορών και Αγορών.

Η παραγωγή καρπουζιών, πεπονιών και εσπεριδοειδών σε μεγάλη κλίμακα που προοριζόταν για εξαγωγή και που γινόταν πάνω σε οργανωμένη βάση γινόταν μέχρι και το 1966 περίπου και την διαλογή την  συσκευασία και την μεταφορά τους στην Λεμεσό από όπου και γινόταν η εξαγωγή  τους  αναλάμβαναν τα τοπικά συσκευαστήρια  που λειτουργούσαν στο χωριό και που με την συνεισφορά τους στο τομέα τις εργοδότισης  στην διαλογή  των τοπικών αγροτικών προϊόντων όπως πατάτες , καρότα , παντζάρια, κ.α    διαμόρφωσαν την αγροτική και κοινωνική  ανάπτυξη του χωριού.

Πηγές φωτογραφικού υλικού:

Ιστολόγιο www.zodhia.blogspot.com |Ψηφιακές συλλογές βιβλιοθήκης ΤΕ.ΠΑΚ| Αρχείο Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος-Τμήμα Γεωργίας | Αρχείο Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών | A. Χατζηστυλλή "Τα Εθνικόφρωνα Σωματεία στην Κάτω Ζώδια" | Α. Γεωργίου " Οι Λαϊκές Οργανώσεις στην Ζώδια"